Spinning Wheel Logo

music
one 2 five

De invloed van muziek op jonge kinderen

svensk flagga svenska
English flag English

composer Kinderen en componisten

white

space

Wat komt er het eerst in je op bij het woord KIND? De naam van je kind misschien, of "spelen" of "ontwikkeling" of "lief/ondeugend".

Wat komt er op bij het woord COMPONIST? "Mozart" misschien, of "schrijft muziek", of "kunstenaar"?

Totaal verschillende werelden: kinderen en componisten?

Wat er in je opkomt wordt gestuurd door wie jij bent, door jouw relatie tot KIND of COMPONIST.

Je zienswijze wordt mede gevormd door hoe men erover denkt in jouw tijd en in jouw cultuur.

Wat hebben kinderen en componisten met elkaar te maken?


colored notes

white

space

Kinderen

Vóór de 18e eeuw had men in West-Europa niet zoveel speciale aandacht voor kinderen. Ze moesten gewoon zo snel mogelijk volwassen worden. Dat veranderde door de ideeën van de Franse schrijver/filosoof/componist Jean-Jacques Rousseau (1712-1778). "Elke leeftijd heeft zijn eigen rijpheid," zei hij. Hij vond ook dat men de opvoeding moet aanpassen aan het karaktertype van een kind. En hij was van mening dat een leraar pas met succes les kan geven als hij rekening houdt met de eigenheid van ieder kind.

We leven nu in de 21ste eeuw en sinds Rousseau is er veel gebeurd. O.a. door de ontwikkeling van de psychologie hebben we nieuwe inzichten gekregen in menselijk gedrag. De pedagogiek heeft zich bezig gehouden met opvoeding en onderwijs. De ontwikkelingsfasen die kinderen doormaken zijn door vele specialisten zowel op lichamelijk als op geestelijk gebied onder de loep genomen.

Veel kinderen van nu zijn extra gevoelig voor indrukken, sferen en energieën. Ze worden soms hoogsensitief genoemd. "Wees gewoon jezelf" is voor hen gemakkelijker gezegd dan gedaan. Dat vraagt om een open benadering van de kant van volwassenen. Kinderen houden ons met hun gedrag een spiegel voor en gelukkig zijn er tegenwoordig veel volwassenen bereid om daarin te kijken.

white

space

Componisten

Een componist bedenkt en schrijft muziek. Dat doet hij of zij door het ordenen van tonen waarbij elementen als melodie, harmonie, ritme, dynamiek, tempo, instrumentatie en uitvoering een rol spelen. Hoe komt de componist op een idee? Inspiratie vanuit een hogere bron? Intuitie? Dat is niet altijd zo duidelijk in artistieke beroepen. Vroeger was het heel gewoon om muziek van anderen te "lenen" en die te bewerken. Het was de kunst en zelfs de plicht om er een nog mooier muziekstuk van te maken. De componist Georg Friedrich Händel (1685-1759) is er bekend om.

Iemand wordt in onze tijd in West-Europa meestal pas componist genoemd als hij of zij dat van beroep is. Je herkent zijn of haar muziek vaak aan een persoonlijke stijl. Dat is niet altijd zo geweest. Totaan de tijd van Rousseau was het componeren een vaardigheid die sommige muzikanten hadden. Deze werd gebruikt in dienst van de kerk, het hof en de adel. Het hebben van een eigen stijl was niet zo belangrijk.

Aan het eind van de 18e eeuw werd het mogelijk om bladmuziek te publiceren. De muziek werd daardoor toegankelijk voor iedereen. Ook concerten waren niet langer voorbehouden aan mensen van hogere stand. Componisten kregen een veel groter publiek en konden daardoor populair worden. De persoonlijke stijl trad meer naar voren. De eerste componist die als vrij kunstenaar van zijn werk kon leven was Ludwig van Beethoven (1770-1827).


Kinderen en componisten

Ieder kind heeft zelf wel eens een liedje bedacht. Schuilt er dan in ieder kind een componist? Muziek is een natuurlijk element in de communicatie. Kinderen beleven muziek. Ook al begrijpen ze de structuur (nog) niet, ze voelen wel de inhoud. Dat doet elk kind op zijn eigen manier.

In de tekst over vroege muzikale stimulans kun je lezen hoe muziek al vanaf het begin beleefd wordt. Het muzikale element is verweven in een groter geheel van indrukken: Het horen van een stem, het zien van een gezicht, gewiegd worden, geknuffeld worden. Muziek zit in ieder kind zou je dus kunnen zeggen.

Mensen die muziek als beroep hebben gekozen spreken vaak van een bijzondere muzikale ervaring die hen daartoe heeft aangezet. Ooit heeft een bepaald muziekstuk zo'n diepe indruk op hen gemaakt, dat ze besloten om zelf te gaan spelen of zingen. Ook speelt de stimulans door ouders een belangrijke rol.

arrow

arrow

Door de eeuwen heen hebben veel componisten muziek voor kinderen geschreven. Dat is niet verrassend. Ze willen natuurlijk graag dat hun muziek voortleeft en dat men al van jongsaf aan die muziek leert spelen.

Sommige componisten hebben speciale aandacht aan kinderen en kind-zijn besteed. Dat kan zijn omdat ze muziek speciaal voor kinderen hebben geschreven. Maar ook omdat ze hun eigen kindertijd in muziek willen uitdrukken. Of omdat ze willen dat hun muziek op een speciale manier uitgevoerd wordt, zodat het geschikt is voor een kinderpubliek.

Sommige componisten hebben zich verdiept in hoe kinderen het gemakkelijkst zelf muziek leren spelen. Een van hen is Walter Carroll.

Walter Carroll composer

Bronnen:
Benestad, F. (2005): Musik och tanke. Huvudlinjer i musikestetikens historia från antiken till vår egen tid.
Lilliestam, L. (2006): Musikliv. Vad människor gör med musik - och musik med människor.
Sloboda, J., Davidson, J.W., Howe, M.J.H. (1994): Is everyone musical? The Psychologist s 349-354.

white

space

Terug naar artikelen